Rusza kolejny pilotaż – tym razem opieka nad pacjentem z zespołem stopy cukrzycowej

Dane z krajów, gdzie prowadzone są rejestry liczby pacjentów z zespołem stopy cukrzycowej, wskazują, że od kilku do kilkunastu procent pacjentów z cukrzycą ma rozwinięty zespół stopy cukrzycowej. W Polsce liczba wysokich amputacji kończyny dolnej, czyli amputacji goleniowej lub udowej (tuż poniżej lub tuż powyżej kolana) wynosi ok. 4,5 tysiąca rocznie, a wskaźniki wysokich amputacji przewyższają 2-3 krotnie odpowiednie wskaźniki amputacji we Francji, Holandii, Wielkiej Brytanii, czy jeszcze bardziej wskaźniki z Włoch; co powoduje, że Polska w statystykach amputacji plasuje się w czołówce na tle innych krajów europejskich.

W ostatnim tygodniu ukazał się projekt rozporządzenia w sprawie programu pilotażowego opieki nad z zespołem stopy cukrzycowej. Celem programu pilotażowego jest ocena organizacji, jakości i efektów opieki nad pacjentami z zespołem stopy cukrzycowej w ramach połączonych świadczeń́ na oddziałach chorób wewnętrznych, chirurgii z pooperacyjną kontrolą procesu gojenia. Zgodnie z rekomendacją, w leczeniu zespołu stopy cukrzycowej zastosowanie mają metody takie jak:

• odciążanie miejsca owrzodzenia,
• oszczędzające interwencje chirurgiczne w obrębie stopy cukrzycowej,
• miejscowa terapia podciśnieniowa,
• leczenie infekcji,
• antybiotykoterapia,
• rewaskularyzacja,
• przeszczep skóry. 

Programem pilotażowym zostanie objętych nie więcej niż̇ 200 pacjentów. Do programu pilotażowego może zostać́ zakwalifikowany pacjent, który ukończył 18 rż oraz:

1. ma rozpoznaną cukrzycę: typu 1 (E10) lub typu 2 (E11), lub klasy 3 (E13) – z towarzyszącym owrzodzeniem na stopie w lokalizacji poniżej kostek (L97);
2. spełnia co najmniej jeden z poniższych warunków:

                    występuje u niego ciężka infekcja,

                    występuje u niego infekcja umiarkowana (w przypadku braku postępu leczenia ambulatoryjnego),

                    występuje u niego infekcja patogenem wymagającym zastosowania antybiotyku dożylnego,

                    występuje u niego infekcja patogenem alarmowym wymagającym zastosowania antybiotyku dożylnego, a także izolacji chorego,

                    występuje u niego przewlekła infekcja z towarzyszącym zapaleniem kości wymagającym jej resekcji, 

                    istnieje u niego wskazanie do wykonania przeszczepu skóry celem przyspieszenia całkowitego wygojenia rany; 

3. nie stwierdzono u niego krytycznego niedokrwienia stopy, wymagającego leczenia rewaskularyzującego albo jest już po skutecznym leczeniu rewaskularyzacyjnym;

4. rokuje odzyskanie funkcji podporowej stopy; 

5. został poinformowany przez ośrodek pilotażowy o zakresie i zasadach realizacji świadczeń opieki zdrowotnej przewidzianych w programie pilotażowym oraz wyraził zgodę na udział w programie pilotażowym.

Program pilotażowy obejmuje świadczenia opieki zdrowotnej z zakresu: 

1. leczenia szpitalnego, nie krótszego niż 11 dni, w trakcie którego opiekę zapewniają we współpracy oddział chorób wewnętrznych oraz oddział chirurgii ogólnej, w ramach której ośrodek pilotażowy: 

a) wykonuje niezbędne badania diagnostyczne,

b) ustala i prowadzi leczenie w zakresie niezbędnym do stabilizacji cukrzycy,

c) ustala i prowadzi antybiotykoterapię,

d) ustala zakres leczenia chirurgicznego,

e) przeprowadza zabieg operacyjny stopy w niezbędnym zakresie,

f) prowadzi terapię miejscową z wykorzystaniem co najmniej 3 opatrunków podciśnieniowych; 

2. ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, obejmującej sześć wizyt kontrolnych w Gabinecie Stopy Cukrzycowej w ramach funkcjonującej Poradni Diabetologicznej, które odbywają się pomiędzy 2. a 21. tygodniem od zakończenia hospitalizacji; 

3. dwie z wizyt kontrolnych, o których mowa w pkt 2, mogą odbyć się z wykorzystaniem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności, pod warunkiem przesłania pocztą elektroniczną przez świadczeniobiorcę przed wizytą fotografii stopy.

Ośrodkiem odpowiedzialnym za prowadzenie pilotażu będzie Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej w Szamotułach, który przy akceptacji konsultanta krajowego w dziedzinie diabetologii opracował i prowadzi leczenie pacjentów z zespołem stopy cukrzycowej. 

Program pilotażowy realizowany będzie przez 21 miesięcy i będzie składał się z trzech etapów: 

1. etapu organizacyjnego, który trwa 1 miesiąc, 

2. etapu realizacji, który trwa 17 miesięcy, 

3. etapu ewaluacji, który trwa 3 miesiące. 

Program pilotażowy zakończy raport końcowy. Analiza wyników pozwoli na dokonanie oceny organizacji opieki oraz jej efektywności i ciągłości. Może zdarzyć się, że wypracowane rozwiązanie staną się podstawą rekomendacji dla pozostałych placówek leczących pacjentów z zespołem stopy cukrzycowej.