Gorsza tolerancja wysiłku, zadyszka i duszność, a do tego nieprzemijający kaszel. Pierwsza myśl – przemęczenie. A może to naturalna kolej rzeczy i zwykłe objawy związane z wiekiem? Warto wiedzieć, że takie symptomy mogą być także oznaką rozwoju śródmiąższowych chorób płuc. Idiopatyczne włóknienie płuc (IPF) czy inne śródmiąższowe choroby płuc (ILD) dotykają tysięcy Polaków. O konieczności ich wczesnego rozpoznania i rozpoczęcia właściwej ścieżki terapeutycznej przypomina Kampania „Płuca Polski” oraz Polskie Towarzystwo Wspierania Chorych na IPF. Okazją ku temu jest wrzesień, kiedy obchodzony jest zarówno Miesiąc Podnoszenia Świadomości Chorób Włóknieniowych Płuc, jak i Światowy Tydzień IPF (12-18 września br.).

Objawy śródmiąższowych chorób płuc (ILD) nie są specyficzne i mogą być kojarzone z innymi jednostkami chorobowymi. Należą do nich:

• duszność,
• zmęczenie,
• suchy, drażniący kaszel, który nie ustępuje,
• zadyszka podczas ćwiczeń, wchodzenia pod górę.

Do tego objawy te rozwijają się powoli, przez co mogą być trudne do zauważenia, a tym samym mogą nie budzić niepokoju, szczególnie wśród osób w starszym wieku, gdy mniejsza witalność wydaje się naturalna. Śródmiąższowe choroby płuc dotykają jednak także młodych osób, dlatego jeśli dotychczasowe aktywności zaczynają powodować coraz większe zmęczenie, warto rozważyć konsultację medyczną. W przypadku ILD kluczowa jest szybka reakcja pacjenta i zgłoszenie się do lekarza, aby zdiagnozować powód pojawiających się dolegliwości. Ważne są zatem świadomość istnienia tych chorób oraz ich objawów, a także uważność ukierunkowana na swój organizm, samopoczucie i tolerancję wysiłku.

- To niestety częsta sytuacja, gdy pacjenci wszelkie niepokojące objawy, które mogą być oznaką chorób płuc zrzucają na karb swojego wieku, tłumacząc je starością, czy też załamaniem kondycji w wyniku przemęczenia. Jeśli jednak objawy takie jak zadyszka i kaszel utrzymują się długo, dołącza do tego duszność, a dłuższy odpoczynek nie przynosi poprawy, warto udać się do lekarza i to jak najszybciej. Wczesne rozpoznanie śródmiąższowej choroby płuc, np. idiopatycznego włóknienia płuc, daje szansę na zahamowanie rozwoju choroby, wydłużenie życia pacjentów, ale też, co ważne, podniesienie jego jakości. Istotne jest także wdrożenie opcji uzupełniających terapię farmakologiczną, czyli fizjoterapii oddechowej – mówi dr n. med. Katarzyna Lewandowska, specjalista chorób wewnętrznych i chorób płuc z I Kliniki Chorób Płuc Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie, Zastępca Prezesa Polskiego Towarzystwa Wspierania Chorych na Idiopatyczne Włóknienie Płuc (IPF).

Czym są choroby włóknieniowe płuc?

Choroby włóknieniowe płuc (ILD) należą do grupy chorób rzadkich. W ich przebiegu w płucach zachodzą nieodwracalne zmiany prowadzące do zmniejszenia ich pojemności i utrudnienia wymiany gazowej (pobierania tlenu i wydalania dwutlenku węgla). W wyniku uszkodzenia śródmiąższu, a także pęcherzyków płucnych, tkanka ulega bliznowaceniu, a następnie zwłóknieniu. Konsekwencje braku leczenia mogą być poważne dla pacjentów – od istotnego obniżenia jakości życia po nawet przedwczesną śmierć.

Śródmiąższowe choroby płuc (ILD) obejmują niemal 200 jednostek chorobowych. Ich rozwój może przebiegać samoistnie lub w przebiegu innych chorób, np. twardziny układowej (SSc-ILD), reumatoidalnego zapalenia stawów, tocznia rumieniowatego układowego lub też innych chorób tkanki łącznej, stosowania niektórych leków czy narażenia na substancje toksyczne i pyły organiczne.

W przypadku braku możliwości określenia przyczyny rozwoju śródmiąższowej choroby płuc, rozpoznaje się idiopatyczne włóknienie płuc (IPF). Schorzenie najczęściej występuje u mężczyzn po 65. roku życia. Zagrożeni nią są głównie palacze tytoniu oraz osoby przebywające często w środowisku o zanieczyszczonym powietrzu. W Polsce każdego roku chorobę tę rozpoznaje się u niemal 2 000 osób.[1]

MIESIĄC PODNOSZENIA ŚWIADOMOŚCI CHORÓB WŁÓKNIENIOWYCH PŁUC – WRZESIEŃ 2022 & ŚWIATOWY TYDZIEŃ IPF (12-18 WRZEŚNIA 2022)

Doskonałym pretekstem do budowania świadomości na temat chorób płuc, a także podkreślania istoty zachowania czujności, postawienia wczesnej diagnozy i konieczności podejmowania kompleksowego leczenia, w tym regularnej aktywności fizycznej, są obchodzone we wrześniu Miesiąc Podnoszenia Świadomości Chorób Włóknieniowych Płuc, a także Tydzień Świadomości Idiopatycznego Włóknienia Płuc (IPF). W tym roku niezmiennie o edukację w tym zakresie zadba Polskie Towarzystwo Wspierania Chorych na IPF we współpracy z Kampanią „Płuca Polski”. Zaplanowane zostało m.in.: spotkanie live z ekspertem – 14 września, o godz. 18:00, transmitowane na żywo na Facebooku Polskiego Towarzystwa Wspierania Chorych na IPF oraz Facebooku Kampanii „Płuca Polski”. Jego gościem będzie mgr Agata Gładzka, fizjoterapeutka oddechowa, która opowie o znaczeniu rehabilitacji i aktywności ruchowej w leczeniu pacjentów zmagających się ze śródmiąższowymi chorobami płuc, wskaże proste ćwiczenia możliwe do wykonywania samodzielnie w domu, a także odpowie na pytania widzów.

Więcej informacji nt. chorób włóknieniowych płuc, przydatne ćwiczenia oraz porady będą także dostępne na stronie Kampanii „Płuca Polski” na Facebooku: www.facebook.com/kampaniaplucapolski. 

***

Kampania „Płuca Polski” ma na celu podnoszenie świadomości społeczeństwa na temat chorób płuc, m.in. idiopatycznego włóknienia płuc (IPF), śródmiąższowych chorób płuc (ILD), a także przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP). Ważnym elementem jest zwrócenie uwagi opinii publicznej na zagrożenia, ryzyko i konsekwencje, jakie niosą za sobą te choroby. Eksperci podkreślają, iż wczesne rozpoznanie chorób jest warunkiem szybkiego podjęcia terapii, która może spowolnić proces rozwoju choroby, poprawić jakość życia pacjenta i zapobiec przedwczesnym zgonom. W ramach kampanii podejmowane są liczne działania skierowane do społeczeństwa, środowiska medycznego oraz opinii publicznej. Wszelkie aktywności odbywają się pod patronatem Polskiego Towarzystwa Wspierania Chorych na Idiopatyczne Włóknienie Płuc, Stowarzyszenia Pro Rheumate – Grupa Chorych na Twardzinę oraz Trzymajmy się Razem – Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Młodych z Zapalnymi Chorobami Tkanki Łącznej przy wsparciu firmy Boehringer Ingelheim. Więcej informacji na temat kampanii można znaleźć na stronie: www.plucapolski.pl.

[1] https://plucapolski.pl/Objawy_ipf