40 tysięcy w 4 lata - Ministerstwo Zdrowia policzyło i zanalizowało kadry pielęgniarek i położnych

Pomysł byłego już ministra zdrowia odnajdujemy w  „Strategii na rzecz rozwoju pielęgniarstwa i położnictwa w Polsce”. Jako załącznik nr 10 do „Strategii…” znalazła się „Analiza Ministerstwa Zdrowia dotycząca kadry pielęgniarek i położnych wykonujących zawód oraz zatrudnionych w podmiotach realizujących umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia na wykonywanie świadczeń w zakresach leczenie szpitalne, psychiczne i leczenie uzależnień, rehabilitacja lecznicza, pielęgnacyjne i opiekuńcze, paliatywne i hospicyjne, uzdrowiskowe w Polsce w 2017 roku”.

Ów bardzo długi tytuł sugeruje, że MZ postanowiło policzyć pielęgniarki i położne według swoich kryteriów, korzystając ze swojej bazy - Centralnego Wykazu Pracowników Medycznych (CWPM). Przypominamy, że CWPM powstał przy okazji ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji (Dz. U. z dnia 2 czerwca 2011 r.). Dane w CWPM pochodzą z danych wysyłanych przez Centralny Rejestr Pielęgniarek i Położnych. Rejestr prowadzi Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych.

Można zatem przypuszczać, że przy liczeniu ogólnych zasobów pielęgniarek i położnych MZ korzystało z tych samych baz, z jakich korzystała NIPiP przygotowując raport „Analiza liczby pielęgniarek i położnych zatrudnionych nabywających uprawnienia emerytalne oraz wchodzących do zawodu w latach 2018-2033”.

Przygotowując analizę MZ kierowało się następującymi kryteriami:

1.     Ogólna liczba pielęgniarek i położnych według Centralnego Wykazu Pracowników Medycznych

2.     Liczba zatrudnionych w placówkach realizujących umowę z NFZ

3.     Liczba aktywnych zawodowo, które w latach 2018-2022 nabędą uprawnienia emerytalne

Ogólna liczba pielęgniarek według analizy MZ wynosi 284 tysiące osób, położnych - 36 tysięcy osób. Spośród zarejestrowanych w CWPM 72% pielęgniarek wykonuje zawód, co daje przelicznik 5,29 pielęgniarek na 1000 mieszkańców. (NIPiP podaje 5,4). Natomiast spośród zarejestrowanych położnych 71% wykonuje zawód, co daje 2,82 położnej na 1000 kobiet w wieku rozrodczym.

W podmiotach mających umowę z NFZ pracuje 121,9 tysiące pielęgniarek i 15,7 tysięcy położnych. Według danych MZ na dwóch lub więcej etatach (w placówkach z umowami z NFZ) pracuje 15 tysięcy pielęgniarek i 1 tysiąc położnych. Zastanawiamy się jak to jest liczone, skoro z praktyki wiemy, że nieraz całe oddziały składają się z osób pracujących na dwóch etatach.

Od października 2017 na emeryturę mogło udać się 13 tysięcy pielęgniarek i 1,6 tysięcy położnych Spośród zatrudnionych w placówkach mających umowę z NFZ od października 2017 na emeryturę mogło udać się 6,6 tysięcy pielęgniarek i 0,86 tysięcy położnych. W latach 2018-2022 uprawnienia emerytalne nabędzie 36 tysięcy pielęgniarek i 4,4 tysiące położnych. W placówkach mających umowy z NFZ w latach 2018-2022 na emeryturę będzie mogło odejść 21 tysięcy pielęgniarek i 2,8 tysięcy położnych.

Ministerstwo pokusiło się również o obliczenie śmiertelności w latach 2018-2022 (na podstawie tablic trwania życia GUS). Wyliczono, że statystycznie w latach 2018-2022 spośród 36 tysięcy pielęgniarek i 4,4 tysięcy położnych uprawnionych do emerytury może nie otrzymać (bo wcześniej umrze) 1,6 tysięcy pielęgniarek i 0,20 tysięcy położnych. Pozostawiamy bez komentarza pomysł i wymowę tych danych.

Podsumowując, NIPiP starała się uwypuklić obecne i nadchodzące braki kadrowe w zawodach pielęgniarki i położnej, pokazując jak tragicznie rysuje się sytuacja w najbliższych 15 latach. MZ przyjęło inna perspektywę - zajęło się stanem bieżącym oraz zakresem czasowym do roku 2022. Liczby są podobne i nie kłamią. Czy rok 2017, czy 2022 czy 2033 nadal nie wygląda to optymistycznie.

Ponawiamy pytanie, kto będzie nas pielęgnował za 4 lata, a kto za 15 lat?

źródło: załącznik nr 10 umieszczony w "Strategii na rzecz rozwoju pielęgniarstwa i położnictwa w Polsce", str. 99.