W dniu dzisiejszym, 25 lipca br, przedstawiono do konsultacji publicznych projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń́ gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego polegający na dodaniu nowego świadczenia gwarantowanego o nazwie: „Operacja stożka rogówki metodą cross-linking”. 

Stożek rogówki (ang. keratoconus, kod ICD-10: H18.6 Stożek rogówki) to niezapalne, dystroficzne, postępujące schorzenie rogówki, w wyniku którego dochodzi do zmniejszenia grubości rogówki i jej uwypuklenia stożkowego, z towarzyszącym nieregularnym astygmatyzmem. Stożek rogówki zwykle diagnozuje się u osób młodych. Rozpoznanie w młodym wieku charakteryzuje się większą progresją, która może trwać do 40 roku życia. Wczesne objawy choroby obejmują rozmycie w polu widzenia, widzenie podwójne lub zamglone, którego nie da się skorygować za pomocą okularów lub soczewek kontaktowych. W miarę rozwoju choroby pojawiają się inne objawy takie jak np. zniekształcone i niewyraźne widzenie, trudności w skupieniu wzroku, światłowstręt czy problemy z dopasowaniem soczewek. 

Przyczyna powstawania stożka rogówki nie jest znana. Wśród czynników zwiększających ryzyko rozwoju stożka rogówki wymienić można m. in. czynniki genetyczne, pocieranie oczu, przewlekłe zapalenie oka, katar sienny, astmę. Częstość występowania stożka rogówki u pacjentów z dodatnim wywiadem rodzinnym wynosi od 3,34 do 27,9%. 

Diagnostyka obejmuje ogólną ocenę stanu zdrowia oka, określenie ostrości wzroku, krzywizn i grubości rogówki. W diagnostyce i ocenie progresji choroby wykorzystuje się pomiar krzywizny rogówki (keratometria maksymalna, Kmax). Wzrost tego wskaźnika z czasem wskazuje na progresję choroby. 

Częstość występowania choroby w populacji szacuje się na 1:2000. Stożek jest w większości przypadków chorobą obuoczną. U 50% pacjentów z rozpoznaniem choroby jednego oka w okresie 16 lat obserwacji dochodzi do rozwoju stożka w drugim oku. Ryzyko progresji jest największe w pierwszych 6 latach od rozpoznania. 

Stożek rogówki zwykle diagnozuje się u osób młodych. Jest to choroba, której objawem jest stopniowe pogarszanie wzroku. Progresja choroby trwa do 40 roku życia. W zaawansowanym stadium choroby korekcja za pomocą okularów lub soczewek kontaktowych nie jest możliwa, a w przypadku znacznej progresji ostatnią opcją leczenia jest przeszczep rogówki lub implanty śródrogówkowe ICRS (ang. intrastromal corneal ring segments). Implanty ICRS nie są w Polsce finansowane ze środków publicznych. 

Wymienione opcje terapeutyczne, z wyłączeniem przeszczepienia rogówki i implantów ICRS, mają na celu spowolnienie postępu choroby lub poprawę jakości życia przez skorygowanie wady wzroku. Konsultant Krajowy w dziedzinie okulistyki zaznacza, że korekcja okularowa i soczewki kontaktowe mogą skutecznie doprowadzić do poprawy widzenia przy ustabilizowanym stożku rogówki i nie wpływają na dynamikę progresji naturalnego przebiegu choroby. 

W leczeniu stożka rogówki w Polsce wśród terapii, które są w całości lub częściowo finansowane ze środków publicznych, można wymienić: soczewki kontaktowe miękkie i twarde (wykaz wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie) oraz przeszczepienie rogówki (lecznictwo szpitalne). 

Operacja stożka rogówki metodą cross-linking może być przeprowadzona według różnych protokołów. Jednym z protokołów jest CXL z usunięciem nabłonka (ang. „epi-off CXL”). Przebiega on w dwóch etapach. W pierwszym usuwana jest warstwa nabłonka z centralnej części rogówki. Następnie podaje się do rogówki ryboflawinę, która dzięki naświetleniu promieniowaniem UVA (optimum absorpcji przy λ = 365 nm) wchodzi w reakcję z obecnym w rogówce kolagenem i tworzy z nimi wiązania krzyżowe. Intencją jest zwiększenie wytrzymałości mechanicznej tkanki poddanej zabiegowi, co ma prowadzić do spowolnienia progresji stożka rogówki. Zabieg przeprowadzany jest w warunkach sali operacyjnej. 

Szacuje się że wydatki bezpośrednie związane z wykonaniem świadczenia Operacja stożka rogówki metodą cross-linking wyniesie 2,5 mln zł. Jest to koszt operacji dwóch gałek ocznych dla 500 świadczeniobiorców rocznie (500 x 2500 zł x 2). Koszt jednostkowy operacji jednej gałki ocznej wynosi około 2 500 zł.

Wprowadzenie nowego świadczenia gwarantowanego wpłynie pozytywnie na poprawę jakości życia i stan zdrowia pacjentów ze stożkiem rogówki, poprzez stabilizację krzywizny rogówki, zahamowanie progresji stożka rogówki oraz w konsekwencji brak dalszego pogarszania się wzroku. 

Proponuje się, aby rozporządzenie weszło w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. 

Dla zainteresowanych w załączniku poniżej do pobrania: wymagania formalne, personalne (lekarze i pielęgniarki), wymagania sprzętowe, warunki kwalifikacji do wykonania świadczenia, zakres świadczenia oraz warunki wizyt kontrolnych po wykonaniu świadczenia.

zdjęcie: adobe stock

żródło: rcl, Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji