W 2020 roku w Polsce rozpoznano ponad 6 tysięcy przypadków raka nerki[1]. Według ECIS (European Cancer Information System) do roku 2040, w związku ze starzeniem się społeczeństwa liczba ta zwiększy się o blisko 25%, a umieralność wzrośnie o prawie 40%.[2]  Z okazji Światowego Dnia Raka Nerki specjaliści nawołują do większej świadomości społecznej na temat choroby, jej objawów, metod diagnostycznych i dostępnych opcji terapeutycznych.

Kto może zachorować na raka nerki?

Przyczyna rozwoju raka nerki nie jest do końca znana, udało się jednak ustalić pewne czynniki ryzyka, które mogą wpłynąć na rozwój nowotworu. Są to wiek (w grupie ryzyka znajdują się mężczyźni po 45. roku życia i kobiety między 55. i 74. rokiem życia), wynikająca z niewłaściwej diety i zbyt niskiej aktywności fizycznej nadwaga, palenie papierosów czy źle kontrolowane ciśnienie tętnicze. Również nadużywanie środków przeciwbólowych oraz ekspozycja na substancje chemiczne (nitrozaminy, azbest, dwutlenek toru, kadm) mogą wpływać na rozwój choroby.

Rak nerki we wczesnym stadium nie daje żadnych objawów, lub są one tak niespecyficzne, że nie łączy się ich początkowo z chorobą nowotworową nerek. Często wykrywa się ją przy okazji innych badań, gdy szuka się przyczyn ogólnego osłabienia organizmu, licznych stanów podgorączkowych, nagłej utraty masy ciała, uporczywego kaszlu czy infekcji dróg moczowych. 

Czym właściwie jest rak nerki?

Rak nerki stanowi około 3% wszystkich nowotworów złośliwych występujących u osób dorosłych. 90% diagnozowanych przypadków to rak jasnokomórkowy, jednak do grupy nowotworów nerkokomórkowych należą m.in. rak brodawkowaty i chromofobowy. Należy pamiętać, że w obrębie nerki mogą rozwijać się inne nowotwory, np. rak moczowodu, miedniczki nerkowej czy mięsaki. 

Jak leczyć raka nerki?

Główną i wciąż najbardziej skuteczną metodą postępowania w przypadku raka nerki pozostaje chirurgiczne usunięcie guza, które przy założeniu, że nowotwór został wykryty we wczesnym stadium może prowadzić do całkowitego wyleczenia. 

Rak nerki ograniczony do narządu, wykryty we wczesnym stadium może zostać wyleczony operacyjnie, dlatego tak ważna jest wczesna diagnostyka i systematyczne przeprowadzanie kontrolnych badań obrazowych, zwykle USG jamy brzusznej. Co warte podkreślenia, leczenie operacyjne nie zawsze wiąże się z wycięciem narządu. Standardem stają się zabiegi oszczędzające, polegające na usunięciu tylko tej części nerki, w której znajduje się zmiana chorobowa. Coraz większą popularność zyskują także metody termo- i krioablacji – niszczenie guza za pomocą wysokiej lub niskiej temperatury – zaznacza prof. nadzw. dr hab. n. med. Roman Sosnowski - specjalista chirurgii ogólnej i urologii, SPZOZ MSWiA z Wamińsko-Mazurskiego Centrum Onkologii w Olsztynie.

Ze względu na niespecyficzne objawy, w około 30% przypadków choroba wykrywana jest w stadium zaawansowanym, z przerzutami odległymi. Szansą dla takich pacjentów jest leczenie systemowe: nowoczesna immunoterapia lub leki ukierunkowane molekularnie.

Dzięki ogromnemu rozwojowi i poprawie skuteczności terapii systemowych możemy efektywnie leczyć chorych z zaawansowanym rakiem nerki. W ramach programu lekowego B10 pacjenci w Polsce mają dostęp do immunoterapii i leków ukierunkowanych molekularnie, które, jak potwierdzają liczne badania, są bardzo skuteczne. Pozwalają znacznie wydłużyć życie pacjentów z przerzutowym rakiem nerki. - podsumowuje dr hab. n. med. Jakub Kucharz, onkolog kliniczny z Kliniki Nowotworów Układu Moczowego Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowego Instytutu Badawczego. 

Rak nerki to nie wyrok! Nowotwór może być skutecznie leczony, zarówno operacyjnie jak i systemowo. Kluczem do sukcesu jest odpowiednio dobrane postępowanie i współpraca interdyscyplinarnego zespołu składającego się z lekarzy urologów, onkologów, chirurgów i radioterapeutów.

[1] European Cancer Information System,

[2] Ibidem.