W szpitalach od lat trwa dyskusja o jakości serwowanych posiłków. Teraz Ministerstwo Zdrowia proponuje konkretne działania: nowe rozporządzenie wprowadza obowiązkowe standardy organizacyjne żywienia pacjentów. Dokument określa typy diet, zasady planowania jadłospisów, sposób monitorowania i kontrolowania jakości żywności oraz rolę zespołu terapeutycznego. Co dokładnie się zmienia? I jak wpłynie to na codzienną pracę pielęgniarek i położnych?

Ministerstwo Zdrowia przygotowało projekt nowych przepisów, które mają uporządkować sposób organizacji żywienia w szpitalach. Chodzi o to, by pacjenci otrzymywali posiłki lepszej jakości, dostosowane do ich stanu zdrowia, a sam proces ich przygotowania i podawania był bardziej jednolity w całym kraju. Nowe przepisy mają objąć wszystkie szpitale, w których pacjenci przebywają dłużej niż 24 godziny. Nie będą one obowiązywać w izbach przyjęć, na oddziałach jednodniowych ani w przypadkach, gdy pacjent spędza w szpitalu mniej niż dobę.

W projekcie rozporządzenia dokładnie określono, jakie rodzaje diet mają być dostępne dla pacjentów – dorosłych, kobiet w ciąży i w czasie laktacji oraz dzieci i młodzieży. Dla każdej grupy stworzono zestaw konkretnych diet wraz z opisem ich składu, zalecanych i przeciwwskazanych produktów oraz wartości odżywczych. Na przykład dla dorosłych przewidziano 14 różnych diet, takich jak: dieta podstawowa, łatwostrawna, z ograniczeniem tłuszczu, bogatoresztkowa, eliminacyjna, papkowata czy płynna wzmocniona. Podobne podejście zastosowano wobec dzieci i kobiet ciężarnych, uwzględniając ich specyficzne potrzeby żywieniowe.

Według założeń projektu jadłospisy mają być przygotowywane przez dietetyka i obejmować co najmniej 10 dni. Muszą zawierać informacje o:

·       rodzaju i składzie posiłków,

·       dziennej kaloryczności i zawartości składników odżywczych (białka, tłuszczu, węglowodanów, błonnika, soli),

·       sposobie przygotowania potraw,

·       obecnych alergenach.

W projekcie czytamy również, że jadłospisy trzeba przechowywać przez co najmniej rok. W wyjątkowych sytuacjach można wymienić zaplanowane składniki na inne – pod warunkiem, że będą miały podobną wartość odżywczą i kaloryczność. Posiłki muszą być podawane regularnie, tak aby przerwa nocna między nimi nie była dłuższa niż 13 godzin.

Szpitale będą musiały:

·       codziennie sprawdzać, czy podawane posiłki są zgodne z jadłospisem i czy spełniają podstawowe kryteria jakości (wygląd, zapach, temperatura itp.),

·       dwa razy w miesiącu kontrolować wagę składników potraw przed porcjowaniem,

·       raz na jakiś czas zlecać badania laboratoryjne posiłków,

·       zbierać opinie pacjentów o jedzeniu i zachęcać ich do dzielenia się uwagami.

Każdy szpital będzie miał obowiązek stworzenia zakładki internetowej "żywienie dla zdrowia", zawierającej:

• stosowane jadłospisy
• ostatnio uzyskany wynik badań laboratoryjnych z odniesieniem do pozycji z jadłospisu
• materiały edukacyjne dla pacjentów oparte na dowodach naukowych lub linki do takich materiałów
• możliwość zgłaszania uwag dotyczących posiłków.

Rozporządzenie kładzie silny nacisk na znaczenie żywienia jako integralnej części leczenia. Właściwa dieta może skrócić czas gojenia ran, zmniejszyć ryzyko powikłań, poprawić ogólny stan psychofizyczny pacjenta oraz skrócić czas hospitalizacji.

Szpitale będą miały czas do 1 marca 2026 r. na dostosowanie się do nowych przepisów. Ten okres pozwoli na reorganizację, szkolenie personelu oraz dostosowanie kontraktów z firmami żywieniowymi.

Trwają konsultacje publiczne projektu.