2025-01-26Pielęgniarstwo ogólnePielęgniarstwo chirurgicznePielęgniarstwo internistycznePielęgniarstwo diabetologicznePielęgniarstwo pediatrycznePielęgniarstwo kardiologicznePielęgniarstwo psychiatrycznePielęgniarstwo neurologicznePielęgniarstwo rodzinne (POZ)Pielęgniarstwo opieki długoterminowejPielęgniarstwo ginekologicznePielęgniarstwo anestezjologiczne i intensywnej opiekiPielęgniarstwo onkologicznePielęgniarstwo operacyjnePielęgniarstwo opieki paliatywnejPielęgniarstwo ratunkowePielęgniarstwo transplantacyjnePielęgniarstwo środowiska nauczania i wychowaniaPielęgniarstwo neonatologicznePielęgniarstwo nefrologicznePielęgniarstwo epidemiologiczneOchrona zdrowia pracującychPołożnictwoOrganizacja i zarządzaniePielęgniarstwo geriatrycznePielęgniarstwo pulmonologiczne

Ogólnopolski Dzień Transplantacji – historia, rola i zadania pielęgniarek

26 stycznia w Polsce obchodzony jest Ogólnopolski Dzień Transplantacji. To święto ma na celu nie tylko upamiętnienie pierwszego w naszym kraju udanego przeszczepu nerki, który przeprowadzono 26 stycznia 1966 roku, ale także podkreślenie roli i wagi transplantologii we współczesnej medycynie. Dzięki postępom w tej dziedzinie wiele osób cierpiących na poważne schorzenia ma szansę na powrót do normalnego życia. Warto przy tej okazji przypomnieć historię transplantacji w Polsce, korzyści płynące z tej metody leczenia, a także wyzwania, z jakimi mierzy się dzisiejsza transplantologia. Szczególną uwagę zwracamy na olbrzymie znaczenie pracy pielęgniarek, które stanowią jeden z filarów opieki nad pacjentem w całym procesie przeszczepiania narządów.

Krótka historia transplantologii w Polsce

Pierwszy w Polsce udany przeszczep nerki został przeprowadzony w 1966 roku przez zespół prof. Jana Nielubowicza i doc. Tadeusza Orłowskiego w Klinice Chirurgicznej Akademii Medycznej w Warszawie. Dawcą organu była matka pacjenta, dzięki czemu zabieg mógł zostać zrealizowany metodą przeszczepu rodzinnego (od żywego dawcy). Ten przełomowy moment zapoczątkował dynamiczny rozwój polskiej transplantologii nerek.

Kolejnym ważnym wydarzeniem było wykonanie pierwszego przeszczepu serca w Polsce w 1969 roku (prof. Jan Moll w Łodzi), choć wówczas zabieg nie zakończył się długotrwałym powodzeniem. Pierwszy udany przeszczep serca, po którym pacjent przeżył dłuższy czas, przeprowadzono 5 listopada 1985 roku w Zabrzu pod kierownictwem prof. Zbigniewa Religi.

Od tamtej pory Polska znacząco rozwinęła dziedzinę transplantologii – zarówno nerek, serca, wątroby, trzustki, jak i płuc. 

Rola pielęgniarek w transplantologii

Pielęgniarki stanowią jeden z kluczowych elementów zespołu medycznego w transplantologii. Ich praca zaczyna się często na długo przed samym zabiegiem i trwa przez cały okres opieki nad pacjentem. W dużym skrócie obejmuje ona takie obszary jak:

  • edukacja i przygotowanie pacjenta - pielęgniarki pomagają pacjentowi oraz jego rodzinie zrozumieć proces transplantacji, wyjaśniając zasady przyjmowania leków, możliwe powikłania oraz konieczność regularnych kontroli. Pielęgniarki wspierają również pacjentów w przygotowaniach do zabiegu, np. przypominając o badaniach, pomagając w planowaniu hospitalizacji czy wyjaśniając aspekty związane ze znieczuleniem i opieką pooperacyjną
  • opieka okołooperacyjna - pielęgniarki ściśle współpracują z lekarzami i innymi członkami zespołu w zakresie przygotowania pacjenta do zabiegu. Dbałość o prawidłowe przygotowanie operacyjne (aseptyka, odpowiednia dokumentacja, stan ogólny pacjenta) jest kluczowa dla powodzenia transplantacji
  • opieka w okresie pooperacyjnym - po przeszczepie pielęgniarki monitorują stan pacjenta, kontrolują parametry życiowe i reagują na pierwsze oznaki ewentualnych powikłań. Czuwają także nad prawidłowym przebiegiem leczenia immunosupresyjnego, przypominają o przyjmowaniu leków, a także pomagają pacjentom radzić sobie z ewentualnymi skutkami ubocznymi
  • rehabilitacja i długoterminowa opieka - zespoły pielęgniarskie angażują się w edukację pacjenta po wyjściu ze szpitala, uczą go samodzielnej kontroli stanu zdrowia, zasad zdrowego stylu życia oraz odpowiednich zachowań higienicznych
  • wsparcie emocjonalne - transplantacja wiąże się z ogromnym stresem, nie tylko dla pacjenta, ale też dla jego najbliższych. Pielęgniarki często są głowną linią wsparcia – rozmawiają, tłumaczą i starają się łagodzić lęki oraz wątpliwości.

W ramach obchodów Ogólnopolskiego Dnia Transplantacji, a także w trakcie innych aktywności pielęgniarki mogą angażować się w różnorodne inicjatywy, takie jak organizowanie kampanii edukacyjnych, prowadzenie szkoleń dla innych pracowników służby zdrowia, czy też udział w akcjach społecznych mających na celu zwiększenie świadomości społecznej na transplantologii..


Wyzwania i problemy transplantologii

Pomimo kampanii społecznych zachęcających do dawstwa narządów wciąż istnieje niedostateczna liczba dawców. Czas oczekiwania na przeszczep bywa długi, a nie wszyscy pacjenci mogą sobie na to pozwolić ze względu na zaawansowany stan choroby. Wiele osób nie ma wystarczającej wiedzy na temat procedur związanych z transplantacją. W efekcie boją się nieporozumień czy mitów, np. dotyczących tzw. „handlu organami” czy obaw o sposób traktowania ciała zmarłego

W Polsce obowiązuje zasada domniemanej zgody na pobranie narządów po śmierci. Oznacza to, że każdy, kto za życia nie zgłosił oficjalnego sprzeciwu, może być potencjalnym dawcą. W praktyce jednak rodzina i tak jest najczęściej pytana o ostatnią wolę zmarłego. Tu znów niezmiernie ważna jest znajomość stanowiska bliskiej osoby, aby uniknąć wątpliwości.

Polska transplantologia jest na wysokim poziomie, jednak dostęp do najnowszych metod i leków immunosupresyjnych może być ograniczony finansowo. Dalszy rozwój wymaga stałego wsparcia zarówno ze strony instytucji państwowych, jak i organizacji pozarządowych.

 


Źródła: 

Poltransplant – Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne ds. Transplantacji: https://www.poltransplant.org.pl

Polskie Towarzystwo Transplantacyjne (PTT) - http://www.ptt.org.pl

Zdjęcie: Adobe Stock


KOMENTARZE
Dodaj komentarz
Usługi i zabiegi
wszystkie
364
koronawirus
28
szczepienia
24
pandemia
24
lista refundacyjna
16
kalendarz szczepień
16
Narodowy Program Szczepień przeciwko wirusowi SARS-CoV-2
16
covid-19
15
epidemia
14
raport nik
13
nik
10
reforma
10
szczepienia przeciw COVID-19
9
HPV
8
gif
7
wycofane z obrotu
7
centra zdrowia psychicznego
7
zdrowie psychiczne
6
rak płuca
6
ratownictwo medyczne
6
raporty
5
dokumentacja
5
pielęgniarka poz
5
psychoterapia
5
psychiatria dzieci i młodzieży
5
konferencja
4
transplantacja
4
poz
4
położna poz
4
depresja
4
recepty
4
e-recepta
4
wynagrodzenie
4
program kształcenia
4
przeszczep serca
4
choroby psychiczne
4
projekty ustaw
3
pielęgniarka systemu
3
ustawa
3
onkologia
3
egzamin
3
krew
3
przetaczanie krwi
3
pochp
3
projekt rozporządzenia
3
cukrzyca
3
choroby płuc
3
badania kliniczne
3
leki 75+
3
przeszczep nerki
3
hematologia
3
zdrowie psychiczne
3
szpital psychiatryczny
3
leki na cukrzycę
3
porada
3
psychiatria dziecięca
3
oddział psychiatryczny
3
przeszczepy
3
system opieki
3
grypa
3
kwarantanna
3
terapia uzaleźnień
3
wymaz
3
e-skierowanie
3
przeszczep płuc
3
reforma szpitalnictwa
3
choroba zwyrodnieniowa stawów
3
choroby zwyrodnieniowe
3
patronat medialny
3
podwyżki
2
nfz
2
uzależnienie
2
alkoholizm
2
ból
2
praca
2
wyroby medyczne
2
rak piersi
2
geriatria
2
młodzież
2
krwiodawstwo
2
rozporządzenie
2
pielęgniarstwo
2
konkurs
2
współuzależnienie
2
badania naukowe w pielęgniarstwie
2
badanie epidemiologiczne w pielęgniarstwie
2
strategia
2
ciąża
2
HIV
2
badania genetyczne
2
starzenie się
2
standard
2
opieka okołoporodowa
2
nowotwór
2
stwardnienie rozsiane
2
e-zdrowie
2
zakażenie szpitalne
2
senior
2
choroby serca
2
otyłość
2
choroba parkinsona
2
przeszczep szpiku
2
wytyczne
2
dzieci
2
polityka lekowa
2
rak jelita grubego
2
normy zatrudnienia
2
AIDS
2
udar mózgu
2
urlop szkoleniowy
2
uzależnienia
2
karta zgonu
2
rehabilitacja
2
pracodawca
2
morfologia
2
e-recepty
2
diagnoza
2
rak szyjki macicy
2
testy
2
specjalizacja
2
zabieg operacyjny
2
rak jajnika
2
Optymalizacja materiału tkankowego
2
narkomania
2
e-porada
2
teleporada
2
patomorforfologia
2
Nauka przeciw pandemii
2
hemofilia
2
choroby rzadkie
2
oddychamy.online
2
chirurgia bariatryczna
2
samobójstwa
2
białaczka
2
zapalenie stawów
2
leki bezpłatne
2
udar
1
prawo
1
karta pacjenta
1
rzecznik
1
mammografia
1
pielęgniarka szkolna
1
politycy
1
działania niepożądane
1
młoda pielęgniarka
1
powołanie
1
mięśniaki
1
macica
1
badanie serca
1
stomatologia dziecięca
1
symulacja medyczna
1
instrumentariuszki
1
choroba alzheimera
1
Nobel medycyna
1
zlecenia lekarskie
1
choroby wątroby
1
odra
1
WHO
1
ankieta
1
tętniak aorty brzusznej
1
alergia
1
dopalacze
1
narkotyki
1
rotawirus
1
prawa pacjenta
1
spotkania autorskie
1
opinia konsultanta
1
zdrowie publiczne
1
choroby zawodowe
1
schizofrenia
1
programy edukacyjne
1
działalność lecznicza
1
nowotwory krwi
1
SOR
1
niewydolność serca
1
komunikat bezpieczeństwa
1
depresja poporodowa
1
choroby mózgu
1
padaczka
1
kolonoskopia
1
rak prostaty
1
odwiedziny
1
wstrzymane w obrocie
1
rzs
1
badanie piersi
1
zapalenie płuc
1
dawca szpiku
1
platforma
1
opiekun
1
endproteza
1
staw ramienny
1
leki wziewne
1
kobieta
1
szkodliwe picie
1
ból przewlekły
1
wirus
1
kleszcze
1
wypis
1
agresja
1
profilaktyka 40 plus
1
profilaktyka
1
informatyzacja
1
jaskra
1
cytologia
1
jeden etat
1
histerectomia
1
bilans dziecka
1
borelioza
1
neuron
1
podawanie leków
1
informacja medyczna
1
webinar
1
rozmaz
1
zgon pacjenta
1
autyzm
1
praktyki zawodowe
1
nowe metody operacyjne
1
rehabilitacja oddechowa
1
wady postawy
1
choroba niedokrwienna serca
1
lekomania
1
osocze
1
mRNA
1
poronienie
1
wady serca
1
stwardnienie zanikowe boczne
1
ablacja
1
szpiczak
1
rak macicy
1
choroba afektywno-dwubiegunowa
1
promieniowanie
1
endometrioza
1
badanie krwi
1
choroby kręgosłupa
1
rreforma
1
cukrtzyca
1
centra opieki
1
zaburzenia rytmu
1
siatka płac
1
kwalifikacje
1
komisja zdrowia
1
stopa cukrzycowa
1
["\"WHO\""]
1
"zabieg operacyjny"
1
"instrumentariuszki"
1
button
close
SPECJALNOŚCI