Minister zdrowia Izabela Leszczyna podpisała rozporządzenie poszerzające program profilaktyki raka szyjki macicy o dwa nowoczesne badania: test HPV HR oraz cytologię na podłożu płynnym (LBC). Dzięki nim diagnostyka tego nowotworu stanie się skuteczniejsza i bardziej precyzyjna.

Nowe badania profilaktyczne

Test HPV HR pozwala wykryć wysokoonkogenne szczepy wirusa brodawczaka ludzkiego, zwłaszcza HPV 16 i 18, które są odpowiedzialne za większość przypadków raka szyjki macicy. To kluczowe narzędzie w wczesnym wykrywaniu zakażeń, które mogą prowadzić do nowotworu.

Cytologia na podłożu płynnym (LBC) - jest nowocześniejszą metodą cytologiczną, pozwalającą na dokładniejszą ocenę komórek pobranych z szyjki macicy. Dzięki temu zmniejsza się ryzyko błędnych wyników, co zwiększa skuteczność badań przesiewowych.

Oba badania obejmą kobiety w wieku 25–64 lat i pozwolą na wcześniejsze wykrycie zmian nowotworowych, zwiększając szanse na skuteczne leczenie.

Sposób przeprowadzania badań

Wymaz z szyjki macicy pobierany jest na podłoże płynne, co umożliwia wykonanie zarówno testu HPV HR, jak i oceny mikroskopowej (LBC) z jednej próbki. Jeśli wynik testu HPV HR jest negatywny, kolejne badanie wykonuje się co 5 lat. W przypadku wyniku pozytywnego, z tej samej próbki przeprowadzana jest cytologia LBC. W razie wykrycia zmian chorobowych pacjentka zostaje skierowana na dalszą diagnostykę.

Szczepienia przeciwko HPV – profilaktyka dla młodzieży

HPV odpowiada za niemal 100% przypadków raka szyjki macicy, dlatego profilaktyka obejmuje również szczepienia dla młodzieży. W 2024 roku Ministerstwo Zdrowia i Ministerstwo Edukacji uruchomiły program szczepień przeciwko HPV dla dziewcząt i chłopców w wieku 9–14 lat. Szczepienia te są dobrowolne i bezpłatne.

Od uruchomienia programu do marca 2025 roku w szkołach wykonano ponad 73 000 szczepień, a w placówkach POZ – 172 911. Akcja ta stanowi kluczowy element w dążeniu do eliminacji nowotworów związanych z wirusem HPV.

Nowoczesne terapie w leczeniu raka szyjki macicy

Ministerstwo Zdrowia wdrożyło także nowoczesne metody leczenia raka szyjki macicy. W ramach programu lekowego dostępne są:

1. Pembrolizumab – stosowany w połączeniu z chemioterapią, z lub bez bewacyzumabu, w pierwszej linii leczenia systemowego (dostępny od 1 kwietnia 2024 r.).

2. Cemiplimab – stosowany w monoterapii w drugiej lub trzeciej linii leczenia (dostępny od 1 stycznia 2025 r.).

Dodatkowo pacjentki mogą korzystać z terapii bewacyzumabem, który stosuje się w leczeniu zaawansowanego raka szyjki macicy.

Znaczenie profilaktyki raka szyjki macicy

Rak szyjki macicy często rozwija się bezobjawowo, dlatego jego wczesne wykrycie jest kluczowe dla skutecznego leczenia. Dzięki nowoczesnym badaniom przesiewowym i szczepieniom HPV możliwe jest znaczne ograniczenie liczby zachorowań i poprawa wyników leczenia.

Nowe rozwiązania wprowadzone przez Ministerstwo Zdrowia dają kobietom dostęp do bardziej precyzyjnych metod diagnostycznych oraz skuteczniejszych terapii, co stanowi istotny krok w walce z rakiem szyjki macicy.

Źródło: MInisterstwo Zdrowia.

Zdjęcie: Adobe Stock