Europejskie pielęgniarstwo w centrum uwagi: rusza European Nursing Action

W Warszawie 17 stycznia br. oficjalnie rozpoczęto realizację międzynarodowego projektu European Nursing Action. Przedsięwzięcie, zainicjowane przez polskie Ministerstwo Zdrowia we współpracy ze Światową Organizacją Zdrowia (WHO) i Komisją Europejską (DG SANTE), ma pomóc rozwiązać problem niedoboru pielęgniarek w Unii Europejskiej i państwach stowarzyszonych. Projekt nie tylko będzie zachęcał młodych ludzi do wyboru tego zawodu, ale też dążył do zatrzymania wykwalifikowanych specjalistów już pracujących w opiece zdrowotnej.
Priorytet polskiej prezydencji
Zainaugurowanie projektu European Nursing Action zbiegło się z trwającą polską prezydencją w Radzie Unii Europejskiej. – Cieszymy się, że podczas polskiej prezydencji w Radzie UE możemy zainaugurować European Nursing Action – europejski plan działania dla pielęgniarek i położnych. Po raz pierwszy UE tak szeroko dostrzega rolę pielęgniarek i położnych i chce wypracować mechanizmy wsparcia ich pracy – podkreśliła wiceminister zdrowia Katarzyna Kacperczyk.
Wiceminister zaznaczyła również, że choć czas prezydencji Polski to zaledwie sześć miesięcy, projekt będzie kontynuowany i wspierany także po zakończeniu przewodnictwa. Obecnie finalizowane są prace nad ustawą o zawodzie pielęgniarki i położnej, która wzmocni rolę osób wykonujących te profesje. – Naszym doświadczeniem chcemy dzielić się z innymi krajami UE, by wspólnie wzmacniać pozycję, godność i szacunek dla przedstawicielek i przedstawicieli tego zawodu – dodała.
Kluczowe znaczenie pielęgniarek dla systemu ochrony zdrowia
Według Natashy Azzopardi Muscat, dyrektor Wydziału Krajowych Polityk i Systemów Opieki Zdrowotnej w WHO EUROPE, pielęgniarki stanowią pierwszą linię frontu w systemie ochrony zdrowia. – Starzejące się społeczeństwo nakłada zwiększoną presję na wszystkie zawody medyczne, w tym szczególnie na pielęgniarki. W ostatniej dekadzie WHO odnotowało 8% wzrost zawodu pielęgniarskiego w UE – to wciąż zbyt mało – przekonywała. Dodała, że rozwój nowych technologii jest ogromną szansą, jednak nie zastąpi serdeczności, empatii i wrażliwości, które zapewniają wykwalifikowane pielęgniarki.
Także Marco Marsella z Dyrekcji Generalnej ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności (SANTE) Komisji Europejskiej zwrócił uwagę na skalę niedoboru personelu medycznego w UE. – Dane jednoznacznie wskazują, że działać musimy natychmiast. W całej UE brakuje 1,2 miliona lekarzy, pielęgniarek i położnych. Jednocześnie obserwujemy spadek zainteresowania karierą w pielęgniarstwie w ponad połowie krajów członkowskich – mówił.
Projekt o wieloletnim horyzoncie
European Nursing Action będzie realizowany w latach 2024–2027 i zostanie sfinansowany z programu EU4Health. Współpraca obejmie państwa członkowskie najbardziej dotknięte niedoborem pielęgniarek. W ramach projektu zaplanowano:
1. Analizę sytuacji w każdym z uczestniczących państw, by lepiej zrozumieć lokalne wyzwania w zakresie liczebności i warunków pracy pielęgniarek.
2. Dostosowanie przepisów i systemów kształcenia, aby zachęcić młodych ludzi do wyboru zawodu pielęgniarki i położnej.
3. Zwiększenie atrakcyjności zawodu, poprzez poprawę warunków pracy, systemu wynagrodzeń oraz oferowanie wsparcia psychologicznego i mentoringu.
4. Rozwój zaawansowanej praktyki pielęgniarskiej, m.in. dzięki nowym technologiom i rozwiązaniom telemedycznym.
5. Wprowadzenie systemu mentoringu, w którym doświadczone pielęgniarki będą dzielić się wiedzą z młodszymi koleżankami i kolegami.
Jak wskazywała Mariola Łodzińska, prezes Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych, inicjatywa stwarza szansę na realną poprawę sytuacji tego zawodu: – Dla nas European Nursing Action to światło w tunelu. Potrzebujemy wsparcia, m.in. w zakresie bezpiecznych warunków pracy, ale też w obszarze psychologicznym.
Wspólne działania na rzecz poprawy opieki zdrowotnej
Realizacja projektu European Nursing Action to krok w stronę wypracowania rozwiązań, które będą odpowiedzią na rosnące zapotrzebowanie na wykwalifikowany personel pielęgniarski w Europie. Działania w ramach projektu nie ograniczą się do jednego kraju, lecz obejmą szereg państw członkowskich, pozwalając na wymianę doświadczeń i najlepszych praktyk.
Długofalowym celem jest zapewnienie pacjentom w całej Unii Europejskiej lepszej i bardziej zrównoważonej opieki zdrowotnej. Dzięki temu pielęgniarki – będące fundamentem pracy szpitali, przychodni i domów opieki – zyskają wyższy poziom wsparcia i uznania. Poprawa warunków zatrudnienia oraz rozwój zaawansowanej praktyki pielęgniarskiej może również pomóc zatrzymać najcenniejszych specjalistów w zawodzie i uchronić ich przed nadmiernym obciążeniem pracą.
Inicjatywa, choć zainicjowana podczas polskiej prezydencji w Radzie UE, będzie rozciągała się na kolejne lata, a jej wyniki i rekomendacje mogą zadecydować o przyszłym kształcie europejskiego systemu ochrony zdrowia. W dobie starzejących się społeczeństw, rozwijających się technologii i rosnących oczekiwań pacjentów, European Nursing Action może okazać się kluczowym elementem zmian w całej Unii Europejskiej.
wiceminister zdrowia Katarzyna Kacperczyk